Tankversperring bij Bunschoten-Spakenburg

Op 20 mei 2024 bezocht ik de tankversperring op de dijk bij Bunschoten-Spakenburg.

De Grebbelinie is aangelegd in de 17e en 18e eeuw vanaf de Rijn bij Rhenen tot de Zuiderzee bij Spakenburg. Het was een waterlinie met verdedigingswerken zoals forten of batterijen op de hoger gelegen gedeelten en inundatiegebieden, die onder water gezet konden worden. De polder van de gemeente Bunschoten bestond grotendeels uit inundatiegebied.

In de 20e eeuw waren veel van de oude verdedigingswerken verouderd en gesloopt. Door de aanhoudende dreiging vanuit Duitsland werd rond 1939 de Grebbelinie gemoderniseerd en opnieuw in staat van verdediging gebracht. Op de hoger gelegen Oostdijk werden tankversperringen en loopgraven aangelegd.

• De vijf aangelegde tankversperringen, ook wel asperges genaamd, bestaat uit betonnen blokken waarin spoorstaven zijn gestoken.
• Anders dan de reguliere vaste asperges, zijn ze verplaatsbaar en lagen bovenop de dijk in plaats van gedeeltelijk ingegraven in de grond. Hiermee werd voorkomen dat de waterkerende functie van de dijk in gevaar kwam.
• De asperges konden vijandelijke voertuigen en tanks tegenhouden. De spoorstaven fungeerden als tanden om het naderende voertuig vast te houden en het betonnen blok groef zich aan de achterzijde in door de kracht van de botsing.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog is de Grebbelinie bij Spakenburg in werking gezet, maar op de Oostdijk is echter niet gevochten omdat Nederland voor die tijd tot capitulatie overging. Na de oorlog is een weg aangelegd op de Oostdijk waarbij twee versperringen ondersteboven aan de kant zijn gelegd. De oorspronkelijke locaties van deze versperringen zijn gemarkeerd op het fietspad.

Deze monumentale overblijfselen van de Grebbelinie vormen een tastbare herinnering aan de oorlog en haar gevallenen. De Calvijnschool heeft dit monument geadopteerd en haar leerlingen herdenken jaarlijks op deze locatie.